مدت هاست که شهر های بزرگ به دلیل ترافیک سنگین به پارکینگهای دائمی خودروها تبدیل شدهاند. سختتر آنکه مشکل پارک خودرو در نقاط مختلف شهر همواره بسیاری از شهروندان را سردرگم کرده است. کوچههای بنبست نیز همچون خیابانهای کوچک و بزرگ مستثنا از پارک خودروها نیستند. کوچههایی که بعضاً دیده میشود برخی مالکان ساختمانها ادعای ملکیت خیابان یا کوچه را هم دارند و مانع پارک خودروها میشوند، اما آیا به لحاظ قانونی فضای کوچه ملک مطلق ساختمانها محسوب میشوند؟
از نظر قانون فضای کوچه، در ملکیت هیچ شخص خاصی نیست و به عموم مردم تعلق دارد. کوچه از جمله اموالی است که غیر قابل تملک اعلام شده است (ماده ۲۴ قانون مدنی) و با رعایت سایر قوانین، هر کسی میتواند از منافع آن بهرهمند شود. (ماده ۹۲ قانون مدنی) تا زمانی که سد معبر نکرده باشید یا در جایی که توقف ممنوع اعلام نشده، توقف نکرده باشید، پارک کردن در کوچه حق و سهم شماست.
با یک استثنا هر کسی با مالکیت، صاحب حقهایی میشود که برای بهرهبرداری از آن ملک در اموال دیگران وجود دارد.
اگرچه کوچه در مالکیت عمومی است، اما خانههای در کوچه در حد رفت و آمد خود نسبت به آن حق دارند. به این حق، «حق ارتفاق نسبت به ملک غیر» میگویند. (مواد ۹۳ تا ۱۰۸ قانون مدنی)
پارک کردن خودرو در کوچهها نباید راه رفت و آمد صاحبان منزل گرفته شود بنابراین حق پارک در برابر درب پارکینگ منزل را ندارید.
همین طور پارک در برابر سایر دربها، اگر امکان رفت و آمد آدمیزاد یا وسایل متعارف آن درب مثل دوچرخه و موتور سیکلت را سلب کند، ممنوع است. این استثنای پارک در کوچههاست.
این که شما هزینه کرده اید و پیادهرو را سنگ فرش کرده اید، یا گل و بته و درخت کاشتهاید، برای شما هیچ حقی نسبت به آن و فضای مجاور در کوچه نمیکند.
در پارک کردن در فضای غیر عبوری کوچهها، قاعده «هر کی زودتر رسید» حاکم است. نمیتوان گفت: زیر پنجره و جلوی دیوار، حریم ملک است. کوچه در مالکیت عمومی است و ایجاد حق در ملک عمومی، جنبه استثنایی و حداقلی دارد.
اگر کسی در برابر درب پارکینگ شما پارک کند، شما حق ندارید او را به پنچری تهدید کنید و این مهم در مورد دیوار منزل و زیر پنجره و ... نیز صدق می کند
البته در این میان برخی نیز با اِعمال تنبیهات شخصی همچون پنچر نمودن خودرو در صدد متنبه ساختن افراد بر می آیند که به واقع این اقدام نیز از حیث قضایی قابلیت پیگرد دارد و فرد شاکی می تواند با طرح شکایت در دادسرا احقاق حق کند. به واقع رفع و حل و فصل چنین مشکلات و تخلفاتی در صلاحیت مراجع قضایی و نهادهای انتظامی ذیصلاح است و اقدام به تنبیه شخصی از سوی فرد شاکی در قالب چنین افعالی (پنچر نمودن و یا صدمه زدن به خودرو) جایز و قانونی نیست.
فرد فقط می تواند از طریق ضابطین قضایی (نیروی انتظامی) برای رفع مزاحمت اقدام کند، فرد حق ندارد برای گرفتن حق رأسا اقدام کند گذشته از این که صرف تهدید دیگران به خسارت مالی (پنچری یا حتی خالی کردن باد تایر) جرم است.
تهدید به ایراد ضرر مالی تا ۷۴ ضربه شلاق یا دو ماه تا دو سال حبس دارد. تخریب عمدی اموال دیگری نیز از ۶ ماه تا ۳ سال حبس خواهد داشت. یک توهین ساده نیز میتواند مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا جزای نقدی به همراه داشته باشد.
منبع خبر