راهاندازی فروشگاه اینترنتی نیازمند طی مراحل مختلف و ایجاد بخشهای متفاوت است.
فروشگاه‌های اینترنتی مدتی است که در کشور ما فراگیر شدند و طرفداران بسیاری را به خود جلب کرده‌اند. هر روز نیز بر تعداد این فروشگاه‌ها افزوده می‌شود و ما شاهد یک بازار رقابتی در این بخش هستیم. فروشگاه‌های اینترنتی مزایای بسیاری برای فروشندگان کالا و خدمات دارند، برای مثال هزینه اجاره فضا تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند، چراکه دیگر کسب‌وکارها مجبور به اجاره یک فضای مناسب در محل پر رفت‌وآمد نیستند. در عین حال این فروشگاه‌ها می‌توانند به هزاران یا حتی میلیون نفر، کالا یا خدمات خود را عرضه کنند.
از طرف دیگر، خرید از فروشگاه‌های اینترنتی برای مصرف‌کنندگان نیز مزایایی دارد. در شهرهای بزرگ زحمت رفت‌وآمد پردردسر نخواهند داشت و همچنین نیازی به ماندن در ترافیک نیست. همچنین در شهرهای کوچک می‌توانند تمام اقلام مورد نیاز خود را در تهیه کنید، بدون آنکه محدودیتی از نظر جنس، رنگ یا کیفیت داشته باشند.
در این مطلب به درخواست یکی از کاربران، تصمیم داریم تا مراحل و بخشهای مختلف راهاندازی یک فروشگاه اینترنتی به‌غیر از راهاندازی وبسایت را آموزش دهیم، بنابراین تا انتها با ما همراه باشید.
مراحل راهاندازی فروشگاه
۱. کالا یا خدماتی را که می‌خواهید عرضه کنید مشخص سازید: برای راهاندازی یک فروشگاه اینترنتی ابتدا باید تصمیم بگیرد که چه کالا یا خدماتی را می‌خواهید به مصرف‌کننده عرضه کنید. ممکن است تصمیم داشته باشید که تنها کالاهای الکترونیکی بفروشد یا طیف وسیعی از اقلام مورد نیاز مصرف‌کنندگان را ارائه دهید، از کالاهای الکترونیک گرفته تا لوزارم خانگی و پوشاک. شاید هم تصمیم دارید صنایع دستی ساخت خودتان را بفروشید. این موضوع بستگی به ایده، تخصص، تجربه، میزان سرمایه و اهداف شما دارد. به یاد داشته باشید که حتما تحلیل مناسبی از رقبا کنید و نقاط ضعف و قوت خود را نسبت به آن‌ها مشخص کنید.
۲. سعی کنید فروشگاهتان را از رقبا متمایز کنید: برای اینکه در فروش محصول یا محصولات خود موفق عمل کنید، باید از رقبایتان متمایز باشد و نسبت به آن‌ها شرایط خرید بهتری برای مصرف‌کننده فراهم کنید. این تمایز باید در رابطه با قیمت، کیفیت کالا و خدمات ارائه شده باشد. بنابراین هرگز کالایی با کیفیت پایین ولو پرسود نفروشید، چراکه در طولانی‌‌مدت، اعتبار فروشگاه شما را از بین می‌برد و خسارت به مراتب بیشتری به کسب‌وکار شما وارد خواهد کرد. همچنین قیمت کالاهای شما باید رقابتی باشد؛ برای مثال اگر تصمیم دارید کالاهای الکترونیک از قبیل تلفن‌های هوشمند یا لپ‌تاپ بفرشید، چنانچه قیمت محصولات شما تفاوت چندانی با قیمت سایر رقبا نداشته باشد، شانس چندانی برای موفقیت نخواهید داشت. به همین دلیل باید رقبای خود را در شکل گسترده و کاملی تحلیل کنید. فراموش نکنید که تا می‌توانید ایده‌های جدید ارائه کنید.
۳. فروش کالا و خدمات خود را در سطح کوچک امتحان کنید: اگر محصول یا خدماتی که دارید، قابلیت عرضه به‌صورت مستقیم به مصرف‌کننده را دارد، در سطح محدود این کار را امتحان کنید. برای مثال اگر صنایع دستی از قبیل فرش، ظروف و دیگر وسایل هنری برای فروش دارید، ازطریق بازارهای فیزیکی (غیراینترنتی) یا مثلا نمایشگاه‌های فصلی میزان فروش و سلیقه‌ی مصرف‌کننده را امتحان کنید. این کار تجربه‌ی واقعی فروش محصولات و کسب تجربه ارزشمندی را به شما می‌دهد. همچنین اطلاعات ارزشمندی در رابطه با تقاضای مصرف‌کننده نسبت به محصولات خود کسب خواهید کرد. نکته مهمی که باید در نظر بگیرید، این است که شما می‌توانید این کار را به‌صورت اینترنتی نیز انجام دهید. بسیاری از فروشگاه‌های اینترنتی معروف این قابلیت را برای فروشندگان دارند که بتوانند ازطریق فروشگاه آن‌ها محصولات خود را به فروش برسانند. برای مثال فروشنده آمریکایی می‌تواند محصولات خود را ازطریق فروشگاه اینترنتی ebay به فروش برساند تا اطلاعاتی از قبیل میزان تقاضا، سلیقه مشتری و... را کسب کند. در کشور ما هم این قابلیت در چندین فروشگاه معروف از جمله دیجیکالا و بامیلو ممکن است. با این کار علاوه‌بر کسب تجربه در زمینه‌های مختلف، می‌توانید وارد مرحله‌ی کسب سود شوید.
۴. طرح کسب‌وکار بنویسید: پیش از شروع مراحل راهاندازی فروشگاه اینترنتی خود، وقت بگذارید و جزئیات طرح کسب‌وکارتان را مشخص کنید. این طرح به موفقیت کسب‌وکار شما کمک شایانی خواهد کرد. برای مثال اهداف خود را در کوتاه‌مدت و بلندمدت تعیین کنید یا هزینه‌های احتمالی فعالیت‌های خود را مشخص کنید؛ هزینه‌هایی از قبیل حقوق کارمندان، هزینه اجاره انبار یا دفتر مرکزی، هزینه حملونقل و موارد دیگر.
۵. از بازارهای مختلف استفاده کنید: اینترنت فضای نامحدودی است و قابلیت‌های بسیاری دارد. شما باید بتوانید از تمامی قابلیت‌ها و فرصت‌های اینترنت استفاده کنید. برای مثال نرم‌افزار فروشگاه خود را طراحی کنید یا در اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی حساب کاربری بسازید و ازطریق آن‌ها محصول یا خدمات خود را ارائه کنید.
۶. امور حقوقی را فراموش نکنید: برای راهاندازی یک کسب‌وکار موفق احتمالا نیاز به تأسیس شرکت، انعقاد قراردادهای متفاوت و دریافت نماد اعتماد الکترونیکی خواهد بود، همچنین فروش اینترنتی نیازمند رعایت مقررات ویژه‌ای است؛ برای مثال در قانون تجارت الکترونیک مواد مختلفی هستند که می‌بایست از سوی فروشندگان اینترنتی رعایت شوند، به‌عنوان نمونه در ماده ۳۷ این قانون می‌خوانیم که: در هر معامله از راه دور مصرف‌کننده باید حداقل هفت روز کاری، وقت برای انصراف از قبول خود بدون تحمل جریمه یا ارائه‌ی دلیل داشته باشد. تنها هزینه‌ی تحمیلی بر مصرف‌کننده هزینه‌ی باز پس فرستان کالا خواهد بود. اگر این قواعد را رعایت نکنید، بدون شک در آینده دچار مشکل خواهید شد. بنابراین مسائل حقوقی را مهم و جدی تلقی کنید.
بخشهای مختلف یک فروشگاه اینترنتی
راهاندازی یک فروشگاه اینترنتی نیازمند ایجاد بخشهای فعال و توانمند است، این بخش‌ها باید ازطریق نرم‌افزارهای مختلف با یکدیگر در ارتباط باشند تا امور مختلف فروشگاه به‌صورت منظم و یکپارچه انجام شود. نرم‌افزارهای مذکور را می‌توانید شخصا طراحی کنید (سفارش دهید) یا از طرق نرم‌افزارهای موجود مانند Kayako نیازهای خود را برطرف کنید.
ممکن است برخی از فروشگاه‌ها باتوجه‌به نیازهای خود، بخشهای ویژه‌ای ایجاد کنند؛ اما به‌طور معمول یک فروشگاه اینترنتی از بخشهای زیر تشکیل می‌شود.
بخش کارشناسان وبسایت
یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین مراحل راهاندازی فروشگاه اینترنتی، ثبت‌نام دامنه و طراحی سایت است. طراحی سایت اهمیت بسیاری در نظر مشتریان دارد، بنابراین باید تلاشی زیادی در این قسمت انجام داد. پس از راهاندازی سایت شما همچنان نیازمند کارشناس یا کارشناسان وبسایت هستید تا به‌روزرسانی‌ها و تغییرات لازم را به‌صورت مداوم انجام دهند. همچنین با چند کارشناس امنیت شبکه رایانه نیز مشورت کنید تا مشکلی از نظر هک یا دستبرد اطلاعات به وجود نیاید.
بخش خدمات مشتریان
خدمات مشتریان اهمیت بسیار زیادی در نظر مشتریان فروشگاه دارد. تمامی امور ارتباطی مشتریان با این بخش خواهد بود. اگر کالا با تأخیر ارسال شود یا معیوب باشد یا مطابق میل مشتری نباشد یا مشتری نیازمند راهنمایی برای خرید محصول موردنظر خود باشد، تمامی این امور به کمک بخش خدمات مشتریان حل خواهد شد. به همین منظور شما نیازمند استخدام کارمندانی هستید که با سپری کردن آموزش‌های لازم و ارتباط عمومی قوی بتوانند به‌خوبی با مشتریان ارتباط برقرار کنند. هرچقدر که بخش خدمات مشتریان بهتر و قدرتمندتر عمل کند، اعتماد مصرف‌کنندگان به فروشگاه شما و درنهایت فروش بیشتر خواهد شد.
بخش فروشندگان
اگر قرار است فروشگاه اینترنتی شما به سایر فروشندگان امکان بارگزاری و فروش محصولات را بدهد، نیازمند ایجاد بستری برای ارتباط مداوم با فروشندگان خواهید بود. این فروشندگان باید ازطریق ضوابط و مقررات تعیین‌شده از سوی شما، کالای خود را با درج تصویر و مشخصات در وبسایت شما قرار دهند. همچنین فروشندگان مکلف هستند که به‌صورت مداوم با سایر بخش‌ها از جمله بخش خدمات مشتریان در ارتباط باشند.
بخش انبار
محصولات شما و سایر فروشندگان می‌بایست در انبار نگه‌داری و پس از ثبت سفارش بسته‌بندی شوند. تمامی این امور ازطریق نرم‌افزارهای مختلف صورت می‌گیرد. در این قسمت نیز نیازمند افراد باتجربه و مهارت هستید که بتوانند در کوتاه‌ترین زمان کالاهای سفارش‌داده‌شده را پیدا و بسته‌بندی کنند. به‌طور معمول تعیین زمان‌بندی ارسال کالا و دریافت محصول جدید در انبار به عهده‌ی این بخش است.
بخش حملونقل
برای اینکه محصولات خود را به مشتری تحویل دهید، می‌توانید از دو روش استفاده کنید: روش اول این است که با یک یا چند شرکت حملونقل از قبیل پست قرارداد بسته و محصولات خود را ازطریق آن‌ها به مشتریان تحویل دهید. همچنین می‌توانید در شهر مرکز فعالیت خود با راهاندازی سیستم حملونقل مختص به خودتان این کار انجام دهید. اگر روش دوم را انتخاب کردید، نیاز دارید که افرادی را برای این بخش استخدام کنید. این روش اگرچه مزایایی از قبیل تمرکز و یکپارچگی مدیریت دارد؛ اما موجب افزایش مسئولیت و احتمالا هزینه‌ها خواهد شد.
دفتر یا ساختمان مرکزی
ساختمان مرکزی محلی است که مدیریت و سایر بخشهای اداری مهم در آنجا فعال است. جلسات شما با کارمندانتان و شرکا در این محل برگزار می‌شود. لازم نیست که در ابتدا دفتر مرکزی شما یک ساختمان چند طبقه و در بالاشهر باشد، بسیاری از کسب‌وکارهای اینترنتی از محل‌های کوچک راه را آغاز کرده‌اند و در آینده به موفقیت رسیده‌اند.
جمع‌بندی
راهاندازی فروشگاه در فضای فعلی نیازمند تلاش و سرمایه‌گذاری است که می‌تواند منجر به موفقیت‌های عظیمی شود. جف بزوس با ایده‌های خلاقانه و نوآورانه توانست در مدت کوتاهی ازطریق فروشگاه اینترنتی خود تبدیل به ثروتمندترین مرد جهان شود. اگرچه رقبای قدرتمندی در این بخش فعال هستند اما هنوز هم می‌توان ازطریق راهاندازی فروشگاه اینترنتی یک کسب‌وکار موفق ساخت.
