ویروس کرونا یا کروناویروس که از شهر ووهان چین منشا گرفته است، تا این زمان، بیش از ۴ هزار نفر را بیمار و بیش از ۱۰۰ نفر را در چین کشته است. در مناطقی مانند تایلند و هنگ‌کنگ و نیز آمریکا نیز موارد متعددی گزارش شده است. مردم چشم انتظار واکسنی هستند که از شیوع بیماری بکاهد.

آیا واکسنی برای کروناویروس در حال طراحی است؟

کار در زمینه‌ی طراحی واکسن برای کروناویروسی که اخیرا شناسایی شده و دانشمندان آن را i2019-nCov نامیده‌اند، در سازمان‌های مختلف ازجمله مؤسسه‌ی ملی سلامت آغاز شده است. اگرچه دانشمندان به‌تازگی کار خود را آغاز کرده‌اند، استراتژی توسعه‌ی واکسن آن‌ها از مزیت‌های حاصل‌از تجربه‌ی کار روی ساخت واکسن برای ویروس‌های نزدیکی مانند سارس و مرس و نیز پیشرفت‌هایی که در فناوری ساخت واکسن حاصل شده است، نظیر واکسن‌های اسید نوکلئیک که واکسن‌های مبتنی‌بر RNA و DAN هستند، سود می‌برد.

آیا کارهای گذشته روی این سویه‌ی خاص انجام شده است؟

خیر اما پژوهش‌هایی روی کروناویروس‌های خویشاوند این ویروس که موجب بروز بیماری‌های شدیدی مانند مرس و سارس در انسان می‌شوند، درحال انجام بوده است. دانشمندان نگران این سویه‌ی خاص ویروس نبودند زیرا تا زمان اتفاق افتادن این شیوع، نمی‌دانستند چنین ویروسی وجود دارد و می‌تواند موجب بیماری انسان شود.

دانشمندان از چه زمانی روی کروناویروس‌ها کار می‌کنند؟

کار روی تهیه‌ی واکسن‌هایی برای کرونا ویروس‌های شدید از زمانی‌که این ویروس‌ها شروع به آلوده کردن انسان‌ها کردند، آغاز شد. باتوجه به اینکه شیوع فعلی، سومین شیوع بزرگ یک کروناویروس جدید است که طی دو دهه‌ی گذشته شاهد آن بوده‌ایم و نیز باتوجه به‌شدت بیماری ناشی‌از این ویروس‌ها، باید روی توسعه‌ی واکسنی که بتواند به‌طور گسترده دربرابر این ویروس‌ها محافظت‌کننده باشد، سرمایه‌گذاری کنیم.

ساخت واکسن شامل چه مراحلی است و چه موقع یک واکسن خواهیم داشت؟

این کار شامل طراحی اجزای واکسن، برای مثال تولید آنتی‌ژن‌های هدف مناسب، پروتئین‌های ویروسی که به‌وسیله‌ی سیستم ایمنی مورد هدف قرار گیرند، و پس از آن، آزمایش روی حیوانات برای نشان دادن تأثیر محافظتی و نیز ایمنی واکسن است. پس از تأیید ایمنی و کارآیی، واکسن‌ را می‌توان در کارآزمایی‌های بالینی انسانی مورد آزمایش قرار داد. اگر واکسن موجب القای پاسخ ایمنی و محافظت مورد انتظار شود و نیز بی‌خطر باشد، می‌توان آن را به شکل انبوه برای استفاده وسیع در جامعه تولید کرد.

درحال‌حاضر، برای آزمایش واکسن‌ها علیه این ویروس، فاقد نمونه‌هایی از ویروس هستیم. هچنین فاقد آنتی‌بادی‌هایی هستیم که براساس آن‌ها اطمینان حاصل کنیم که عملکرد واکسن مناسب است. برای آزمایش این موضوع که آیا پاسخ ایمنی القاشده به‌وسیله‌ی واکسن اثر دارد یا نه، به ویروس نیاز داریم. همچنین باید حیواناتی را برای آزمایش واکسن انتخاب کنیم که معمولا شامل موش و نخستی‌های غیرانسان می‌شود. توسعه واکسن احتمالا ماه‌ها طول می‌کشد.

آیا انسان‌ها از این نوع شیوع‌ها در امان خواهند بود؟

پیش‌بینی می‌شود که در آینده همچنین شیوع‌هایی در فواصل نامنظمی رخ دهد. برای پیشگیری از بروز شیوع‌ها و همه‌گیری‌های جهانی بزرگ، باید نظارت روی انسان‌ها و حیوانات را در سرتاسر جهان بهبود بخشیم و نیز روی ارزیابی ریسک سرمایه‌گذاری کنیم و برای دانشمندان این امکان را فراهم کنیم که تهدیدهای احتمالی ناشی‌از ویروس‌های شناسایی‌شده را ارزیابی کنند. اقدامات جهانی برای سرمایه‌گذاری روی رویکردهای جدید ساخت واکسن نیز اهمیت دارد که بتوان هر زمان که ویروس جدیدی مانند کروناویروس جدید و نیز ویروس‌های مانند زیکا، ابولا یا آنفلوانزا ظاهر می‌شوند، از آن‌ها استفاده کرد. درحال‌حاضر، پاسخ به پاتوژن‌های نوظهور عمدتا انفعالی است یعنی پس از اتفاق افتادن شیوع آغاز می‌شود، درحالی‌که ما نیاز به سرمایه‌گذاری روی رویکرد فعال‌تری داریم.

 یک نگهبان امنیتی درحالی‌که ماسک پوشیده است، به‌عنوان بخشی از تلاش برای مهار ویروس کرونا در فرودگاه بین‌المللی مانیلا در فیلیپین نگهبانی می‌دهد