در چند ماه گذشته، مدارس در سرتاسر کشور آمریکا به‌دلیل شیوع نوروویروس تعطیل شد. عفونت‌های نوروویروسی که با عنوان «آنفلوانزای معده» نیز شناخته می‌شوند، موجب اسهال آبکی، تب خفیف و از همه بدتر، استفراغ جهنده می‌شوند که روشی بسیار موثر در انتشار ویروس است.

نوروویروس بسیار مسری است و به‌سرعت درمیان جمعیت محدودی مانند دانش‌آموزان مدرسه یا مسافران کشتی پراکنده می‌شود. اگرچه، بیشتر مبتلایان طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت بهبود می‌یابند، نوروویروس یکی از علل اصلی بیماری کودکان است که در کشورهای درحال توسعه هرسال، منجر به مرگ حدود ۵۰ هزار کودک می‌شود. جالب این که آسیب‌پذیری همه‌ی افراد دربرابر این ویروس یکسان نیست و این‌که آیا شما در اثر آلوده شدن به این ویروس بیمار می‌شوید یا نه، ممکن است به گروه خونی شما بستگی داشته باشد.

 رهایی از نوروویروس دشوار است
ویروس نوروویروس، از گروه ویروس‌های بدون پوشش است. این ویروس‌ها دارای پوشش غشایی که ویروس‌های دیگری مانند ویروس آنفلوانزا آن را دارند، نیستند. سطح یک نوروویروس را پوشش پروتئینی به نام کپسید می‌پوشاند. کپسید از ماده‌ی ژنتیکی ویروس محافظت می‌کند. پوشش کپسید یکی از عواملی است که موجب می‌شود کنترل نوروویروس‌ها بسیار دشوار شود. ویروس‌های دارای پوشش غشایی دربرابر الکل و مواد شوینده آسیب‌پذیر هستند درحالی‌که نورویروس‌ها این طور نیستند. نوروویروس می‌تواند دمای انجماد تا دمای ۶۳ درجه سانتیگراد (تقریبا حداکثر دمای آب موجود در یک ماشین ظرف‌شویی خانگی)، صابون و محلول‌های سفیدکننده‌ی ملایم را تحمل کند. همچنین، نوروویروس می‌تواند ساعت‌ها روی دست انسان و روزها روی سطوح جامد و مواد غذایی باقی بماند و نیز دربرابر ضدعفونی‌کننده‌های دست که حاوی الکل هستند، مقاوم است. بدتر این‌که، تنها مقدار کمی ویروس (حدود ۱۰ ذره‌ی ویروسی) کافی است تا بیماری ایجاد شود. با توجه به اینکه فرد عفونی‌شده می‌تواند میلیون‌ها ذره‌ی ویروسی را دفع کند، پیشگیری از شیوع ویروس بسیار دشوار است.

حساسیت دربرابر نوروویروس به گروه خونی بستگی دارد
زمانی که نوروویروس ازطریق دهان وارد بدن شود، ابتدا سلول‌هایی پوششی روده‌ی کوچک را آلوده می‌کند. پژوهشگران نمی‌دانند که این عفونت چگونه منجر به علائم بیماری می‌شود اما یک جنبه‌ی جالب از نوروویروس آن است که پس از مواجهه، گروه خونی تا حد زیادی تعیین‌کننده‌ی این موضوع است که آیا فرد بیمار خواهد شد یا نه.

گروه خونی شما (A،B،AB و O) به‌وسیله‌ی ژن‌هایی تعیین می‌شود که نوع الیگوساکاریدهای موجود روی سطح سلول قرمز خون را مشخص می‌کنند. الیگوساکاریدها از انواع مختلف قندها تشکیل شده‌اند که به روش‌های پیچیده‌ای به هم متصل شده‌اند. همان الیگوساکاریدهای موجود روی سلول‌های قرمز خون، روی سطح سلول‌هایی که پوشش روده‌ی کوچک را تشکیل می‌دهند، نیز وجود دارند.

نوروویروس و چند نوع ویروس دیگر از این الیگوساکاریدها برای چسبیدن به سلول‌ها و آلوده کردن سلول‌های روده استفاده می‌کنند. ساختار خاص این الیگوساکاریدها است که تعیین می‌کند که آیا یک سویه‌ی خاص از ویروس می‌تواند به سلول‌ها چسبیده و به آن‌ها حمله کند یا نه. حضور الیگوساکاریدی به نام «آنتی‌ژن H1»، برای اتصال بسیاری از سویه‌های نوروویروس الزامی است. افرادی که این آنتی‌ژن را در سلول‌های روده‌ی خود ندارند، ۲۰ درصد از جمعیت‌های اروپایی‌تبار را تشکیل می‌دهند و دربرابر بسیاری از سویه‌های نورویروس مقاوم هستند. قندهای بیشتری می‌تواند به آنتی‌ژن H1 متصل شود تا گروه‌های خونی‌ A، Bو AB تشکیل شود. افرادی که نمی‌توانند این اصلاحات A و B را انجام دهند، دارای گروه خونی O هستند.

سویه‌های مختلف نورو ویروس، افراد متفاوتی را آلوده می‌کنند
نوروویروس‌ها به سرعت تکامل پیدا می‌کنند. درحال حاضر، ۲۹ سویه‌ی مختلف شناخته شده که انسان را آلوده می‌کنند و هرکدام از این سویه‌ها واریانت‌های مختلفی دارند. هریک از این ویروس‌ها دارای توانایی‌های متفاوتی برای اتصال به مولکول‌های قند موجود روی سطح سلول‌های روده هستند. این قندها به‌وسیله‌ی گروه خونی تعیین می‌شوند.

اگر گروهی از افراد درمعرض یک نوروویروس قرار گیرند، اینکه چه کسانی بیمار می‌شود، بستگی به گروه خونی آن‌ها دارد اما اگر همان گروه درمعرض سویه‌ی دیگری از نوروویروس قرار گیرد، ممکن است افراد متفاوتی مقاوم یا مستعد باشند. به‌طور کلی، کسانی که آنتی‌ژن H1 را نمی‌سازند و افراد دارای گروه خونی B، مقاوم هستند درحالی‌که افراد دارای گروه‌های خونی A، AB یا O معمولا بیمار می‌شوند اما این الگو به سویه‌ی خاص نوروویروس بستگی خواهد داشت.

تفاوت در حساسیت افراد نسبت‌به ویروس، نتیجه‌ی جالبی دارد. برای مثال، زمانی که این بیماری در یک کشتی شیوع پیدا می‌کند، تقریبا یک‌سوم افراد از عفونت فرار می‌کنند. از آن‌جا که آن‌ها علت پشت‌صحنه‌ی مقاومت خود را نمی‌دانند، احتمالا علت‌هایی غیرواقعی برای بیمار نشدن خود عنوان می‌کنند مثلا اینکه «چون من آن ماده‌ی غذایی خاص را می‌خورم، بیمار نمی‌شوم». البته اگر شیوع بعدی به‌وسیله‌ی سویه‌ای رخ دهد که فرد به آن مستعد باشد، این روش‌ جادویی دیگر تاثیری نخواهد داشت.

مصونیت دربرابر نوروویروس کوتاه‌مدت است
عفونت نوروویروس موجب ایجاد پاسخی ایمنی قوی می‌شود که ویروس را طی چند روز از بین می‌برد. اگرچه این پاسخ کوتاه‌مدت است. بیشتر مطالعات نشان داده‌اند که محافظت دربرابر عفونت مجدد با همان سویه از نوروویروس کمتر از ۶ ماه تداوم دارد. همچنین عفونت با یک سویه از نوروویروس، محافظت کمی دربرابر عفونت ناشی‌از سویه‌های دیگر مهیا می‌کند. بنابراین ممکن است یک فرد چند بار به بیماری ناشی‌از نوروویروس‌ها دچار شود. تنوع سویه‌های نوروویروس و موقتی بودن پاسخ ایمنی باعث می‌شود که طراحی واکسنی برای این بیماری دشوار شود. پژوهشگران در کارآزمایی‌های بالینی، درحال آزمایش اثرات واکسن‌های ساخته‌شده از پروتئین‌های کپسید دو سویه‌ی رایج از نوروویروس‌ها هستند. به‌طورکلی، این واکسن‌های آزمایشی پاسخ ایمنی خوبی ایجاد می‌کنند. ماندگاری پاسخ ایمنی نیز درحال بررسی است. مرحله‌ی بعد آزمایش‌های بالینی، آن است که بررسی شود آیا واکسن واقعا از علائم عفونت ناشی‌از نوروویروس پیشگیری کرده یا این علائم را کاهش می‌دهد یا خیر.