راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی نیازمند طی مراحل مختلف و ایجاد بخش‌های متفاوت است.

فروشگاه­‌های اینترنتی مدتی است که در کشور ما فراگیر شدند و طرفداران بسیاری را به خود جلب کرده­‌اند. هر روز نیز بر تعداد این فروشگاه­‌ها افزوده می‌­شود و ما شاهد یک بازار رقابتی در این بخش هستیم. فروشگاه­‌های اینترنتی مزایای بسیاری برای فروشندگان کالا و خدمات دارند، برای مثال هزینه اجاره فضا تا حد زیادی کاهش پیدا می­‌کند، چراکه دیگر کسب‌وکارها مجبور به اجاره یک فضای مناسب در محل پر رفت‌وآمد نیستند. در عین حال این فروشگاه‌ها می‌توانند به هزاران یا حتی میلیون نفر، کالا یا خدمات خود را عرضه کنند.

از طرف دیگر، خرید از فروشگاه­‌های اینترنتی برای مصرف­‌کنندگان نیز مزایایی دارد. در شهرهای بزرگ زحمت رفت‌­وآمد پردردسر نخواهند داشت و همچنین نیازی به ماندن در ترافیک نیست. همچنین در شهرهای کوچک می‌توانند تمام اقلام مورد نیاز خود را در تهیه کنید، بدون آنکه محدودیتی از نظر جنس، رنگ یا کیفیت داشته باشند.

در این مطلب به درخواست یکی از کاربران، تصمیم داریم تا مراحل و بخش‌­های مختلف را‌‌‌ه‌­اندازی یک فروشگاه اینترنتی به‌غیر از راه‌­اندازی وبسایت را آموزش دهیم، بنابراین تا انتها با ما همراه باشید.

مراحل راه­‌اندازی فروشگاه
۱. کالا یا خدماتی را که می­‌خواهید عرضه کنید مشخص سازید: برای راه‌­اندازی یک فروشگاه اینترنتی ابتدا باید تصمیم بگیرد که چه کالا یا خدماتی را می‌­خواهید به مصرف­‌کننده عرضه کنید. ممکن است تصمیم داشته باشید که تنها کالاهای الکترونیکی بفروشد یا طیف وسیعی از اقلام مورد نیاز مصرف­‌کنندگان را ارائه دهید، از کالاهای الکترونیک گرفته تا لوزارم خانگی و پوشاک. شاید هم تصمیم دارید صنایع دستی ساخت خودتان را بفروشید. این موضوع بستگی به ایده، تخصص، تجربه، میزان سرمایه و اهداف شما دارد. به یاد داشته باشید که حتما تحلیل مناسبی از رقبا کنید و نقاط ضعف و قوت خود را نسبت به آن‌ها مشخص کنید.

۲. سعی کنید فروشگاهتان را از رقبا متمایز کنید: برای اینکه در فروش محصول یا محصولات خود موفق عمل کنید، باید از رقبایتان متمایز باشد و نسبت به آن‌ها شرایط خرید بهتری برای مصرف­‌کننده فراهم کنید. این تمایز باید در رابطه با قیمت، کیفیت کالا و خدمات ارائه شده باشد. بنابراین هرگز کالایی با کیفیت پایین ولو پرسود نفروشید، چراکه در طولانی‌‌مدت، اعتبار فروشگاه شما را از بین می­‌برد و خسارت به مراتب بیشتری به کسب‌وکار شما وارد خواهد کرد. همچنین قیمت کالاهای شما باید رقابتی باشد؛ برای مثال اگر تصمیم دارید کالاهای الکترونیک از قبیل تلفن­‌های هوشمند یا لپ‌تاپ بفرشید، چنانچه قیمت محصولات شما تفاوت چندانی با قیمت سایر رقبا نداشته باشد، شانس چندانی برای موفقیت نخواهید داشت. به همین دلیل باید رقبای خود را در شکل گسترده و کاملی تحلیل کنید. فراموش نکنید که تا می­‌توانید ایده­‌های جدید ارائه کنید.

۳. فروش کالا و خدمات خود را در سطح کوچک امتحان کنید: اگر محصول یا خدماتی که دارید، قابلیت عرضه به‌صورت مستقیم به مصرف­‌کننده را دارد، در سطح محدود این کار را امتحان کنید. برای مثال اگر صنایع دستی از قبیل فرش، ظروف و دیگر وسایل هنری برای فروش دارید، ازطریق بازارهای فیزیکی (غیراینترنتی) یا مثلا نمایشگاه‌­های فصلی میزان فروش و سلیقه‌ی مصرف­‌کننده را امتحان کنید. این کار تجربه‌ی واقعی فروش محصولات و کسب تجربه ارزشمندی را به شما می­‌دهد. همچنین اطلاعات ارزشمندی در رابطه با تقاضای مصرف­‌کننده نسبت به محصولات خود کسب خواهید کرد. نکته مهمی که باید در نظر بگیرید، این است که شما می‌­توانید این کار را به‌صورت اینترنتی نیز انجام دهید. بسیاری از فروشگاه‌­های اینترنتی معروف این قابلیت را برای فروشندگان دارند که بتوانند ازطریق فروشگاه آن‌ها محصولات خود را به فروش برسانند. برای مثال فروشنده آمریکایی می‌تواند محصولات خود را ازطریق فروشگاه اینترنتی ebay به فروش برساند تا اطلاعاتی از قبیل میزان تقاضا، سلیقه مشتری و... را کسب کند. در کشور ما هم این قابلیت در چندین فروشگاه معروف از جمله دیجی­کالا و بامیلو ممکن است. با این کار علاوه‌بر کسب تجربه در زمینه‌­های مختلف، می‌­توانید وارد مرحله‌ی کسب سود شوید.

۴. طرح کسب‌­وکار بنویسید: پیش از شروع مراحل راه‌­اندازی فروشگاه اینترنتی خود، وقت بگذارید و جزئیات طرح کسب‌­وکارتان را مشخص کنید. این طرح به موفقیت کسب‌­وکار شما کمک شایانی خواهد کرد. برای مثال اهداف خود را در کوتاه‌مدت و بلندمدت تعیین کنید یا هزینه‌های احتمالی فعالیت­‌های خود را مشخص کنید؛ هزینه­‌هایی از قبیل حقوق کارمندان، هزینه اجاره انبار یا دفتر مرکزی، هزینه حمل‌و‌نقل و موارد دیگر.

۵. از بازارهای مختلف استفاده کنید: اینترنت فضای نامحدودی است و قابلیت­‌های بسیاری دارد. شما باید بتوانید از تمامی قابلیت‌­ها و فرصت­‌های اینترنت استفاده کنید. برای مثال نرم‌افزار فروشگاه خود را طراحی کنید یا در اینستاگرام و دیگر شبکه­‌های اجتماعی حساب کاربری بسازید و ازطریق آن‌ها محصول یا خدمات خود را ارائه کنید.

۶. امور حقوقی را فراموش نکنید: برای راه‌­اندازی یک کسب­‌وکار موفق احتمالا نیاز به تأسیس شرکت، انعقاد قراردادهای متفاوت و دریافت نماد اعتماد الکترونیکی خواهد بود، همچنین فروش اینترنتی نیازمند رعایت مقررات ویژه‌­ای است؛ برای مثال در قانون تجارت الکترونیک مواد مختلفی هستند که می‌­بایست از سوی فروشندگان اینترنتی رعایت شوند، به‌عنوان نمونه در ماده ۳۷ این قانون می­‌خوانیم که: در هر معامله از راه دور مصرف­‌کننده باید حداقل هفت روز کاری، وقت برای انصراف از قبول خود بدون تحمل جریمه یا ارائه‌ی دلیل داشته باشد. تنها هزینه‌ی تحمیلی بر مصرف‌­کننده هزینه‌ی باز پس فرستان کالا خواهد بود. اگر این قواعد را رعایت نکنید، بدون شک در آینده دچار مشکل خواهید شد. بنابراین مسائل حقوقی را مهم و جدی تلقی کنید.

بخش‌­های مختلف یک فروشگاه اینترنتی
راه‌­اندازی یک فروشگاه اینترنتی نیازمند ایجاد بخش­‌های فعال و توانمند است، این بخش‌­ها باید ازطریق نرم‌­افزارهای مختلف با یکدیگر در ارتباط باشند تا امور مختلف فروشگاه به‌صورت منظم و یکپارچه انجام شود. نرم‌­افزارهای مذکور را می‌­توانید شخصا طراحی کنید (سفارش دهید) یا از طرق نرم‌­افزارهای موجود مانند Kayako نیازهای خود را برطرف کنید.

ممکن است برخی از فروشگاه­‌ها باتوجه‌به نیازهای خود، بخش­‌های ویژه‌­ای ایجاد کنند؛ اما به‌طور معمول یک فروشگاه­ اینترنتی از بخش­‌های زیر تشکیل می­‌شود.

بخش کارشناسان وبسایت
یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین مراحل راه­‌اندازی فروشگاه اینترنتی، ثبت‌نام دامنه و طراحی سایت است. طراحی سایت اهمیت بسیاری در نظر مشتریان دارد، بنابراین باید تلاشی زیادی در این قسمت انجام داد. پس از راه‌­اندازی سایت شما همچنان نیازمند کارشناس یا کارشناسان وبسایت هستید تا به‌روزرسانی‌­ها و تغییرات لازم را به‌صورت مداوم انجام دهند. همچنین با چند کارشناس امنیت شبکه رایانه­ نیز مشورت کنید تا مشکلی از نظر هک یا دستبرد اطلاعات به وجود نیاید.

بخش خدمات مشتریان
خدمات مشتریان اهمیت بسیار زیادی در نظر مشتریان فروشگاه دارد. تمامی امور ارتباطی مشتریان با این بخش خواهد بود. اگر کالا با تأخیر ارسال شود یا معیوب باشد یا مطابق میل مشتری نباشد یا مشتری نیازمند راهنمایی برای خرید محصول موردنظر خود باشد، تمامی این امور به کمک بخش خدمات مشتریان حل خواهد شد. به همین منظور شما نیازمند استخدام کارمندانی هستید که با سپری کردن آموزش­‌های لازم و ارتباط عمومی قوی بتوانند به‌خوبی با مشتریان ارتباط برقرار کنند. هرچقدر که بخش خدمات مشتریان بهتر و قدرتمندتر عمل­ کند، اعتماد مصرف­‌کنندگان به فروشگاه شما و درنهایت فروش بیشتر خواهد شد.

بخش فروشندگان
اگر قرار است فروشگاه اینترنتی شما به سایر فروشندگان امکان بارگزاری و فروش محصولات را بدهد، نیازمند ایجاد بستری برای ارتباط مداوم با فروشندگان خواهید بود. این فروشندگان باید ازطریق ضوابط و مقررات تعیین‌شده از سوی شما، کالای خود را با درج تصویر و مشخصات در وبسایت شما قرار دهند. همچنین فروشندگان مکلف هستند که به‌صورت مداوم با سایر بخش­‌ها از جمله بخش خدمات مشتریان در ارتباط باشند.

بخش انبار
محصولات شما و سایر فروشندگان می‌­بایست در انبار نگه‌داری و پس از ثبت سفارش بسته­‌بندی شوند. تمامی این امور ازطریق نرم‌افزارهای مختلف صورت می‌گیرد. در این قسمت نیز نیازمند افراد باتجربه و مهارت هستید که بتوانند در کوتاه­‌ترین زمان کالاهای سفارش‌داده‌شده را پیدا و بسته­‌بندی کنند. به‌طور معمول تعیین زمان­‌بندی ارسال کالا و دریافت محصول جدید در انبار به عهده‌ی این بخش است.

بخش حمل‌­ونقل
برای اینکه­ محصولات خود را به مشتری تحویل دهید، می­‌توانید از دو روش استفاده کنید: روش اول این است که با یک یا چند شرکت­ حمل­‌ونقل از قبیل پست قرارداد بسته و محصولات خود را ازطریق آن‌ها به مشتریان تحویل دهید. همچنین می‌­توانید در شهر مرکز فعالیت خود با راه­‌اندازی سیستم حمل‌ونقل مختص به خودتان این کار انجام دهید. اگر روش دوم را انتخاب کردید، نیاز دارید که افرادی را برای این بخش استخدام کنید. این روش اگرچه مزایایی از قبیل تمرکز و یکپارچگی مدیریت دارد؛ اما موجب افزایش مسئولیت و احتمالا هزینه‌­ها خواهد شد.

دفتر یا ساختمان مرکزی
ساختمان مرکزی محلی است که مدیریت و سایر بخش­های اداری مهم در آنجا فعال است. جلسات شما با کارمندانتان و شرکا در این محل برگزار می‌شود. لازم نیست که در ابتدا دفتر مرکزی شما یک ساختمان چند طبقه و در بالاشهر باشد، بسیاری از کسب‌­وکارهای اینترنتی از محل­‌های کوچک راه را آغاز کرده‌اند و در آینده به موفقیت رسیده‌­اند.

جمع‌بندی
راه‌اندازی فروشگاه در فضای فعلی نیازمند تلاش و سرمایه‌گذاری است که می‌تواند منجر به موفقیت‌های عظیمی شود. جف بزوس با ایده‌های خلاقانه و نوآورانه توانست در مدت کوتاهی ازطریق فروشگاه اینترنتی خود تبدیل به ثروتمندترین مرد جهان شود. اگرچه رقبای قدرتمندی در این بخش فعال هستند اما هنوز هم می‌توان ازطریق راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی یک کسب‌وکار موفق ساخت.